زعفران، معروف به طلای سرخ، یکی از ارزشمندترین ادویه‌های جهان است که در بسیاری از کشورها، به‌ویژه در اروپا، مورد توجه خاص قرار دارد. ایران به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران در دنیا، بیش از 90 درصد زعفران جهان را تأمین می‌کند. اما یکی از نکات جالب توجه، تفاوت چشمگیر قیمت زعفران در بازار داخلی ایران و کشورهای اروپایی است؛ تفاوتی که گاه تا چندین برابر می‌رسد.
در این مقاله به بررسی و مقایسه قیمت زعفران در ایران و اروپا ودلایل این اختلاف می‌پردازیم.
قیمت زعفران در ایران
در حال حاضر (اردیبهشت 1404)، قیمت زعفران در ایران برای انواع مختلف آن به‌صورت زیر است:
زعفران سوپر نگین: حدود 110 میلیون تومان به ازای هر کیلوگرم
زعفران سرگل ممتاز: حدود 98 میلیون تومان
زعفران پوشال و دسته: بین 85 تا 91 میلیون تومان
زعفران نرمه (ریز): حدود 75 میلیون تومان
قیمت زعفران در ایران به صورت گرمی و مثقالی نیز عرضه می‌شود؛
برای مثال، قیمت یک گرم زعفران سرگل حدود 100 هزار تومان و یک مثقال آن حدود 730 هزار تومان است.
قیمت زعفران در اروپا
در بازار کشورهای اروپایی، قیمت زعفران به‌مراتب بالاتر از ایران است. بسته به برند، کیفیت و کشور عرضه‌کننده، قیمت‌ها متفاوت هستند.
به طور میانگین
در آلمان: قیمت هر گرم زعفران بین 8 تا 15 یورو (حدود 400 تا 800 هزار تومان)
در فرانسه: هر گرم زعفران ایرانی بین 10 تا 18 یورو فروخته می‌شود
در اسپانیا: زعفران بسته‌بندی‌شده ایرانی حدود 12 یورو به‌ازای هر گرم
در انگلستان: زعفران با کیفیت بالا تا 20 یورو یا 17 پوند برای هر گرم نیز فروخته می‌شود
بنابراین قیمت هر کیلوگرم زعفران در اروپا بین 8,000 تا 20,000 یورو (تقریباً معادل 400 تا 1 میلیارد تومان) متغیر است.
دلایل اختلاف قیمت زعفران در ایران و اروپا
1. هزینه بسته‌بندی و برندینگ: در اروپا، زعفران به‌صورت کاملاً بهداشتی و با بسته‌بندی لوکس عرضه می‌شود که به ارزش آن اضافه می‌کند. برندهای معتبر اروپایی هزینه‌های بالایی برای طراحی، تبلیغات و بازاریابی صرف می‌کنند.
2. مالیات و تعرفه‌های گمرکی: ورود زعفران به کشورهای اروپایی با مالیات‌ها و هزینه‌های قانونی همراه است که قیمت نهایی را بالا می‌برد.
3. تفاوت قدرت خرید: قدرت خرید در اروپا بسیار بالاتر از ایران است؛ بنابراین مصرف‌کننده اروپایی مشکلی برای پرداخت 10 تا 15 یورو برای یک گرم زعفران ندارد.
4. کیفیت انتخاب‌شده برای صادرات: اغلب زعفران‌های صادراتی از نوع نگین یا سوپر نگین هستند که از لحاظ رنگ، طعم و عطر کیفیت بالایی دارند. این نوع زعفران در بازار داخلی کمیاب‌تر است و بیشتر به بازارهای بین‌المللی می‌رود.
5. بازار رقابتی و محدودیت عرضه: زعفران در کشورهای اروپایی، محصولی لوکس و کمیاب محسوب می‌شود. به همین دلیل عرضه محدود و تقاضای بالا باعث افزایش قیمت آن می‌شود.
آیا ایران از ارزش واقعی زعفران خود بهره‌مند است؟
با وجود اینکه ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران جهان است، بخش عمده‌ای از سود این محصول به جیب واسطه‌ها، بسته‌بندها و برندهای خارجی می‌رود. نبود برندهای جهانی ایرانی در بازار اروپا، صادرات خام و فله‌ای، و نداشتن زیرساخت‌های مناسب برای صادرات مستقیم باعث شده ایران از ارزش واقعی زعفران بهره کامل نبرد.
جمع‌بندی
زعفران در ایران به عنوان یک محصول استراتژیک کشاورزی با قیمتی نسبتاً پایین‌تر نسبت به اروپا عرضه می‌شود. در کشورهای اروپایی، زعفران ایرانی با چند برابر قیمت داخلی فروخته می‌شود و به عنوان یک کالای لوکس شناخته می‌شود. اگر زیرساخت‌های صادراتی، بسته‌بندی و بازاریابی بین‌المللی در ایران تقویت شود، می‌توان ارزش افزوده بالاتری را نصیب تولیدکنندگان داخلی کرد و از پتانسیل واقعی این طلای سرخ بهره بیشتری برد.
